Təbiət riyaziyyatı bilirmi???

Fibonoççi rəqəmləri. Qızıl nisbət nədir?

Qızıl nisbət təbiətdə saysız canlının və cansızın quruluşunda olan xüsusi bir nisbətdir.Təbiətdə hər bir varlığın hissələri arasında müşahidə edilən , əsrlərlə sənət və arxitekturada tətbiq olunmuş həndəsi və ədədi bir nisbət əlaqəsidir.Platona görə kosmik fizikanın açarı bu nisbətdir.Qızıl nisbətin qısaca forması belədir:     

Qızıl nisbət Fibonaççi adlı italyan riyaziyyatçının ardıcıl ədədlər arasında əlaqəni tapmasıyla ortaya çıxmışdır.Fibonaççi ədədləri olaraq da adlandırılan bu ədədlərdən hər birinin özündən əvvəl gələn iki ədədin cəmindən meydana gəlməsidir.

Fibonaççi ədədləri: 0 ; 1 ; 1 ; 2 ; 3 ; 5 ; 8 ; 13 ; 21 ; 55 ;   ...........

Bu ədədlər ardıcıllığında hər bir ədədi özündən əvvəlki ədədə böldükdə bir-biri ilə çox yaxın nisbətlər əldə edilir. Ardıcıllıqdakı 13- cü sırada olan ədəddən sonra bu nisbət müəyyən dərəcədə  sabitləşir və təxmini olaraq 1,618 ədədinə bərabər olur. Bu nisbət “qızıl nisbət ” olaraq adlandırılır.

İşarə barmağı 3 buğumludur. Barmağın tam boyunun , ilk iki buğuma nisbəti qızıl nisbətdir.

Üz boyu ilə genişliyi, agız boyu ilə burun genişliyi, kirpiklər və qaşlar arasındakı məsafə qızl nisbət verir.Nəfəs borusu ağciyərə doğru iki qola ayrılır. Bu qolların bir- birinə nisbəti qızıl nisbətdir.  Dahası bütün bir ağciyər içində bu budaqlanma ən kiçik otaqcığa qədər sürər gedər və hər bölümdə qızıl nisbət verər.

Qızıl nisbət gözümüzün görüb- görə bilmədiyi hər yerdədir.

Təbiət riyaziyyatı bilirmi??????

Qədim Yunan riyaziyyatçısı Arximed eramızdan əvvəl 3-cü əsrdə qələmə aldığı “Spirallarla dairə ” adlı əsaərində bugün arximed spiralı olaraq tanınan əyrini incələmişdi.Bu spiral mərkəzdən başlayaraq bərabər intervallarla irəliləyən əyrilərdən təşkil olunur. Arximed bu spiralları kəşf etdikdən sonra üzərində düsturlar incələmiş, qrafikləri təhlil etmiş və hətta bir riyazi meyar spiral kompressor və qramafon cihazları kimi qurğulara tətbiq etmişdir.Lakin işin maraqlı bir cəhəti var ki, adı Arximedlə bağlı olsa da bu spiralı hələ arximed dünyaya gəlməmişdən milyardlarla il əvvəl “kəşf etmış ” başqa canlılar var idi.   _HÖRÜMÇƏKLƏR_

Hörümçəklərin toruna yaxında baxdığımız zaman isə çox ehtişamlı şəkildəsıralanmış spirallarla qarşılaşırıq. Bu nizam təbii ki, təsadüfi deyil.Heç bir şüura malik olmayan bu canlıların belə bir riyazi qabiliyyət sərgiləməsi bizi də çox təəccübləndirdi.

   Arı pətəyinin dəqiq riyazi quruluşu, qarışqanın hərəkət trayektoriyasının əmələ gətirdiyi vektorlar,kainatdakı harmoniyanı təmin edən simmetriya və s.

Belə nəticəyə gəlirikki , təbiət riyaziyyatı bilir və çox gözəl tətbiq edir....